2016/03/31

GRČKA / Korint, Epidaurus, Mikena




*Tekst i fotografije na blogu deo su publikovane knjige o Atini (ISBN 978-86-7722-339-7), zaštićeni Zakonom o autorskim i srodnim pravima: Službeni glasnik RS, br. 104/2009 i 99/2011.
*The text and photographs on the blog are parts of the published book on Athens (ISBN 978-86-7722-339-7), protected by copyright and related rights: Official Gazette of the Republic of Serbia, Nos. 104/2009 and 99/2011.







Svi postovi o GRČKOJ:


 






 


 Jedan od najčešćih jednodnevnih izleta van Atine čini prelazak Korintskog kanala i poseta prestonici najbližem delu poluostrva Peloponez, nekim od najznačajnijih arheoloških lokaliteta antičke Grčke. Korint, Mikena i Epidaurus, verovatno će oduševiti ljubitelje antike....



"Agamemnonova posmrtna maska" iz Mikene, Nacionalni arheološki muzej u Atini / Photo: Ivana Dukcevic © All rights reserved
Teatar u Epidaurusu / Photo: Ivana Dukcevic © All rights reserved

Peloponez / Photo: Ivana Dukcevic © All rights reserved







KORINT (Corinth / Kορινθος)


Pre nego što sa poluostrva Atike pređete na Peloponez, morate proći kroz gradić Korint. Nakon 68 km (oko sat vremena vožnje od Atine), ne propustite da stanete na most, na mestu gde je nakon mnogih neuspelih pokušaja u prošlosti, između 1881. i 1893. prokopan jedan od tri svetski najpoznatija, ljudskom rukom izdubljena moreuza - Korintski kanal.

Iako je prva ideja za kanal nastala još u VII veku p.n.e za vreme tiranina Periandera, a prvi poduhvat te vrste započeo rimski car Neron (za vreme starorimske okupacije Grčke), tek u julu 1893. prolaz između Atike i Peloponeza otvoren je za upotrebu. Od tada, kanal širine 21,4 metra i dužine 6,4 kilometra, poluostrvo Peloponez praktično je pretvorio u ostrvo. 
Dok stojite na mostu i posmatrate završetak kanala u daljini, možda ćete imati prilike da na oko 90 metara ispod vas ispratite poneki brod do samog ulaza u Korintski zaliv, ili posmatrate kako  remorker sprovodi velike lađe kroz uzani, prav, kao lenjirom povučen izdubljeni klanac.

Ukoliko imate vremena, svratite da pogledate ostatke antičkog Korinta, jednog od najmoćnijih gradova stare Elade (VIII - III vek pre naše ere), sa ostacima čuvenog Apolonovog hrama iz VI veka p.n.ere. Godine 146 p.n.e, na svom pohodu na Atinu, Korint je do temelja razrušio rimski general Mumijus. Blizu lokaliteta nalazi se i Arheološki muzej, u kome je izložen jedan deo onog što je do sada pronađeno (delovi arheoloških ostataka antičkog Korinta nalaze se i u Atini, u Nacionalnom arheološkom muzeju) / Radno vreme: leti 8.30 - 19.30 h, zimi do 15 h, ulaznice: 8 evra.




Korintski kanal / Photo: Ivana Dukcevic © All rights reserved





MIKENA (Mycenae / Μυκηναι)


35 km od Korinta, u smeru ka jugozapadu stiže se do jednog od najstarijih i najznačajnijih evropskih arheoloških nalazišta, danas dela UNESCO-ve svetske kulturne baštine.

Zbog upadljive sličnosti u pogledu organizacije stanovanja i pronađenih upotrebnih predmeta i umetničkih dela, Mikenci i Minojci (antički stanovnici Krita koji nisu grčkog porekla), dugo su smatrani za isti narod. Kasnija istraživanja utvrdila su da su Mikenci bili pripadnici najstarijih grčkih plemena (Doraca) koja su naselila Peloponez oko XX veka pre naše ere, ali su trgovinom i ratovima sa Minojcima usvojili veliki broj minojskih izuma (na primer, kada za kupanje, živopisna fresko dekoracija zidova kuća i palata, itd).



Mikena, ostaci nekadašnjih kiklopskih zidina / Photo: Ivana Dukcevic © All rights reserved
Mikena, nekropola / Photo: Ivana Dukcevic © All rights reserved

Mikena, ulaz u Atrejevu riznicu / Photo: Ivana Dukcevic © All rights reserved




Ratnički narod živeo je u Mikeni okružen kiklopskim zidinama (nazvanim prema mitskom, jednookom džinu Kiklopu), u domovini legendarnih kraljeva Atreja i Agamemnona, i svoj vrhunac dostigao u XIV i XIII veku pre naše ere. Najpoznatiji deo zidina i danas čini takozvanaLavlja kapija (uobičajeni ukras ulaznih kapija zidina, tog vremena), dok je najpoznatija građevina na lokalitetu grobnica u obliku košnice „Atrejeva riznica“. Sve do pojave prvih kupola na evropskom tlu, Atrejeva riznica je tokom hiljadu godina bila i ostala najstarija do sada pronađena građevina sa kamenim blokovima koji se pri vrhu sužavaju i čine polukrug nalik preteči kupole.

Mikenu je otkrio Hajnrih Šliman (Heinrich Schliemann), čuveni nemački arheolog - amater, zaljubljenik u antiku, nakon što je doživeo svetsku slavu pronašavši Troju (kod Hisarlika na ulazu u Dardaneli, Turska). Na arheološkom nalazištu, iskopavanjima su pronađeni neverovatni predmeti od čistog zlata i slonovače, riton u obliku lavlje glave, pehari iz Vafija i zlatne posmrtne maske. Najčuvenija od njih, zlatna posmrtna maska pripisana je legendarnom mikenskom kralju Agamemnonu (novija istraživanja potvrdila su da ipak nije pripadala njemu), koju je tokom iskopavanja 1876. pronašao Šliman (svi se nalaze u Nacionalnom arheološkom muzeju u Atini). 

MIKENA INFO: Radno vreme: 8 -19.30 h, ulaznica obuhvata Muzej, arheološko nalazište i Atrejevu riznicu: 8 evra.




Mikena, Lavlja kapija / Photo: Ivana Dukcevic © All rights reserved
Mikena / Photo: Ivana Dukcevic © All rights reserved
Muzej u Mikeni, najstarije grčko pismo - linearno B, datira iz XV veka p.n.e / Photo: Ivana Dukcevic © All rights reserved
Muzej u Mikeni, dečja lutka - antička "Barbika", sa delovima tela koji se pomeraju / Photo: Ivana Dukcevic © All rights reserved






EPIDAURUS (Επιδαυρος)


40 km od nekadašnje grčke prestonice Nafplija, nalazi se jedno od najznačajnijih arheoloških nalazišta Peloponeza, i Grčke uopšte. Počev od VI veka pre naše ere, na ovom mestu nastalo je svetilište posvećeno najpre Apolonu, a zatim bogu medicine Asklepiju (Asclepius / Ἀσκληπιός), jedno od najpoznatijih lečilišta antike. Hramove posvećene bogovima ozdravljenja i zdanja u svrhu medicinske nege, posećivali su bolesni ljudi iz čitave Grčke. Najpoznatiji hram svetilišta u dorskom arhitektonskom stilu posvećen bogu Asklepiju, služio je i kao deo za inkubaciju bolesnika. 

Svake četvrte godine, u Epidaurusu su održavane atletske i dramske igre – Asklepijade, u čiju svrhu je u IV veku pre naše ere podignuto danas najčuvenije i do današnjih dana najočuvanije pozorište antičke Grčke - Teatar u Epidaurusu.



Teatar u Epidaurusu / Photo: Ivana Dukcevic © All rights reserved
Teatar u Epidaurusu / Photo: Ivana Dukcevic © All rights reserved



Za razliku od kasnijih rimskih, specifičnost prvih pozorišta na svetu - grčkih, bila je njihova savršena arhitektonska usađenost u prirodnu padinu brda. Ovakav položaj rezultirao je odličnom akustikom, ali i omogućavao je da gledaoci u poslednjem, gornjem redu polukružne kavee („cavea“ - gledalište), vide i čuju ono što se dešava na sceni besprekorno jasno kao oni iz donjih loža. Konstruisana u koncentričnim krugovima, kavea teatra u Epidaurusu mogla je da primi 15.000 gledalaca i imala stepenaste prolaze na pravilnim rastojanjima.  

U podnožju gledališta, nalazio se savršeni krug - orkestra (orchestra), mesto na kome se odigravao najveći deo predstave – komedije ili tragedije. Iza njega bio je pravougaoni proscenium, deo scene koji je služio  kao scenografija.

Akustika i predivni pejzaži, učinili su da ovo pozorište i danas bude mesto održavanja koncerata i predstava. Tokom letnjih meseci, između maja i oktobra u Epidaurusu se održava muzičko-pozorišni festival Athens & Epidaurus Festival.

U Epidaurusu se nalaze i ostaci kružnog hrama - tolosa, jedne od najsavršenijih kružnih građevina stare Grčke.




Rekonstrukcija tolosa u Epidaurusu
Muzej u Epidaurusu / Photo: Ivana Dukcevic © All rights reserved




O kultu Asklepija...

Spomenut i u Homerovim epovima, najpre kao običan čovek i odličan lekar, posle smrti Asklepije biva „kanonizovan“ i postaje bog medicine. Za života, bio je cenjen i poštovan i u Grčkoj,  i u Rimu, te su statue u njegovom obličju i hramovi koji su nosili njegovo ime obično postavljani uz zgrade lečilišta.

Ostaci najstarijeg pronađenog Asklepijevog hrama nalaze se na Siciliji (nekadašnja antička grčka kolonija "Magna Greka" / Magna Graecia - Μεγάλη ῾Ελλάς), a neki od poznatijih su veliki hram sa bolnicom na ostrvu Kos (u Grčkoj), i u okviru arheološkog nalazišta Pergamon (danas Bergama, u Turskoj). Asklepijevo svetilište postojalo je i u Atini, sazidano na južnoj padini Akropolja 420. godine pre naše ere, ali je najslavniji Asklepijev hram ipak u Epidaurusu.

          Antički umetnici su Asklepija najčešće prikazivali kao plemenitog starca, sa štapom oko kojeg se obavija zmija - simbolom života koji se neprekidno obnavlja. Ovaj simbol postao je sinonim za lekare i medicinu uopšte. 

Epidaurus INFO: 40 km od Nafplija / Radno vreme: 8 -19.30 h / Ulaznice: 6 evra





Muzej u Epidaurusu, Asklepije / Photo: Ivana Dukcevic © All rights reserved




U okolini...

NAFPLIO (Nafplio / Ναυπλιο)


Gradić u Argolidskom zalivu 23 km od Mikene, poznat je po venecijanskoj arhitekturi i tvrđavi Palamidi iz prve polovine XVIII veka. Godine 1822, Grci su u Ratu za nezavisnost osvojili tvrđavu od Turaka, te je Nafplio nakon oslobođenja ubrzo proglašen prvom prestonicom Grčke. Čitava fortifikacija kompletno dominira iznad nevelikog Nafplija, a do vrha visokog i strmog brda stiže se penjući se pešice dugim stepeništem. Osim predivnih panorama, na vrhu tvrđave možete videti Crkvu Svetog Andrije i istorijski značajan "zatvor Kolokotronisa". Naime, u jednom od bastiona tvrđave po imenu Miltiades, bio je zatočen čuveni junak grčkog rata za nezavisnost, Teodor Kolokotronis / Tvrđava Palamidi INFO: Radno vreme 8 -19.30 h (zimi do 16.30 h), ulaznice: 4 evra.




Mikena, Peloponez / Photo: Ivana Dukcevic © All rights reserved