2015/10/26

TURSKA / Likijsko poluostrvo - Kaš

*Tekst i fotografije na blogu deo su publikovane knjige o Turskoj (ISBN 978-86-7722-422-6), zaštićeni Zakonom o autorskim i srodnim pravima: Službeni glasnik RS, br. 104/2009 i 99/2011.

*The text and photographs on the blog are parts of the published book on Turkey (ISBN 978-86-7722-422-6), protected by copyright and related rights: Official Gazette of the Republic of Serbia, Nos. 104/2009 and 99/2011.






Kaš (Kaş), 
romantični gradić na jugu Likijskog poluostrva


Kaš, uličica Uzun Čarši Džadesi / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved
Kaš / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved



Smešten tik uz more, u strmoj uvali podno magistrale, u prelepom ambijentu kuća obraslih cvetnim bugenvilijama i žbunovima jasmina... Za one koji su imali sreću da ovo mesto posete, Kaš je verovatno ostao u sećanju kao jedno od najlepših uspomena na obalu Turske. Ovo ušuškano i šarmantno maleno mesto u korenu interesantnog, izduženog poluostrva Čukurbag (Çukurbağ), smešteno samo 7 kilometara od najudaljenijeg grčkog ostrva (od grčkog kopna) Kasteloriza (Kastelorizzo, na turskom Meis, na grčkom Megisti), odiše tipičnom mediteranskom atmosferom.

Sa današnje tačke gledišta zvuči čudno da je jedno od najsimpatičnijih i najromantičnijih mesta Likijskog poluostrva i turske obale uopšte, do pre par decenija bilo ribarsko selo u kojem su tavorili politički izgnanici. Nekadašnji antički Antipelos (Antiphellos) međutim, danas važi za jednu od najčuvanijih tajni turske obale. Potpuno zasluženo.   



Kaš / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved
Kaš, uličica Uzun Čarši Džadesi / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved
Kaš, poluostrvo Čukurbag odakle se pruža pogled na najudaljenije grčko ostrvo Kastelorizo, najbliže turskoj obali (7 km) / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved



U centralnom delu mesta nalazi se veliki, kamenom popločan trg sa starim platanom, okružen kafeterijama i restoranima. Od trga uzbrdo, počinje uličica Uzun Čarši Džadesi - Uzun Çarşi Caddesi (“Dugačka čaršija”), sa predivnim, starim grčkim kućama kojima su pridodati drveni doksati, a sa čijih se krovova i tremova spuštaju cvetne bugenvilije i mirišu opojni, beli cvetovi jasmina. U prizemnim delovima kuća ove uličice nalaze se male radnje, suveniri tipični za ovaj deo turske obale, a na njenom kraju, na trgu u senci velike krošnje smestio se vremešni, likijski sarkofag iz V veka pre naše ere.  



 
Kaš, likijski sarkofag / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved



  Desetak minuta pešice od male luke gde pristaju jahte i jedrenjaci (turski guleti) i odakle kreću jednodnevni izleti brodovima ka ostvru Kastelorizu, na zapadnom obodu Kaša među maslinjacima nalazi se prilično očuvan antički amfiteatar iz I veka pre naše ere. Na istoj strani, 100 metara uzbrdo videćete i starogrčku grobnicu u dorskom stilu (na turskom: Kesme Mezar), sa interesantnim reljefnim prikazima devojaka koje plešu. Istočno od centra, na obodu brda ispod magistrale nalazi se još nekoliko likijskih grobnica u steni, koje su tokom letnjeg perioda noću osvetljene.


Iako okružen tirkiznim morem, sam Kaš ne može se pohvaliti plažama - osim jedne majušne u istočnom delu grada, postepen ulaz u vodu je prilično ograničen. Istočno od Kaša, obalom uz more, posle nepuna 2 km naići ćete na uvalu sa pristojnom, šljunkovitom plažom – Bujuk čakil plaži (Büyük Çakıl Plajı), u prevodu “Velika šljunkovita plaža”.


Kaš u dolini, i grčko ostrvo Kastelorizo, u pozadini / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved
Kaš, antički amfiteatar / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved



Zapadno od Kaša, južno od magistrale proteže se izduženo poluostrvo Čukurbag (Çukurbağ). Iako u prve dve trećine nije naseljeno, na samom kraju, sa pogledom na grčko ostrvo Kastelorizo, na obronku brda nalaze se neke od najluksuznijih vila u ovom delu turske obale. Bazeni, teniski tereni i ogromne kaskadne bašte, u vlasništvu su uglavnom imućnih Turaka koji su u ovom do nedavno usamljenom delu obale, pronašli svoj mir.

Sa vrha brda iznad Kaša pružaju se neki od najlepših pogleda na grad i okolinu, naročito na ostrvo Kastelorizo. Sa ovog mesta, takođe, možete se do obala Kaša spustiti paraglajderom. Osim sa brda iznad 115 kilometara udaljenog Olu Deniza (takođe na Likijskom poluostrvu), vidici tokom paraglajdinga sa ovog mesta spadaju u neke od najlepših na obalama Turske.   


 
Kaš / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved
Kaš / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved
Kaš / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved




U antičkom periodu, luka Pelos (Phellos) gradića Anipelosa (sada Kaša), bila je poznata po trgovini drvnom građom, naročito plutom iz hrasta plutnjaka (grčka reč „phellos“ i znači „pluta“). 


Ukoliko odlučite da odete na jednodnevni izlet u Grčku na ostrvo Kastellorizo, na mesto gde je 1991. snimljen i godinu dana potom Oskarom nagrađen film "Mediterraneo", u toku letnje sezone prevoz brodom zvanično košta oko 40 evra, ali je na licu mesta cena povratne karte obično duplo niža (deca do 12 godina – besplatno). Brodovi kreću put 7 km udaljenog ostrva u Grčkoj jednom dnevno (oko 10 h), a u Kaš se vraćaju oko 17 h (plovidba traje oko 40 minuta): http://umetnostputovanja.blogspot.com/2014/10/grcka-ostrvo-kastelorico.html 

20-ak kilometara zapadno od Kaša, magistralom uz more u smeru najvećeg regionalnog grada Fetija, na serpentini ispod magistrale ugledaćete prizor vredan pažnje. Uvala sa belim šljunkom koji izdaleka liči na pesak, i tirkiznim morem - plaža Kaputaš (Kaputaş Plaji) jedna je od najslikanijih u čitavoj Turskoj. Ukoliko je ne spazite odozgo (što je malo verovatno), duž uvale magistrale u ovom delu uvek ćete primetiti veliki broj automobila na improvizovanom „parkingu“. 




Plaža Kaputaš, 20-ak km zapadno od Kaša / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved
Plaža Kaputaš / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved




SMEŠTAJ

U samom centru Kaša postoji određen broj relativno skromnih pansiona, koji se, s obzirom da je gradić mali uglavnom nalaze veoma blizu obale. Oni nešto skuplji u bašti imaju i bazen, a većina njih sobe sa sopstvenim kupatilom. U cenu smeštaja (od 15 evra, po osobi) najčešće je uključen i doručak (švedski sto).


Još o Turskoj:














Kaš, suveniri sa "okom protiv uroka" - nazar bondžuk / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved
Kaš, letnje veče ispred prodavnice tepiha / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved