*Tekst i fotografije na blogu deo su publikovanog teksta o Berlinu, zaštićeni Zakonom o autorskim i srodnim pravima: Službeni glasnik RS, br. 104/2009 i 99/2011.
*The text and photographs on the blog are parts of
the published article on Berlin,
protected by copyright and related rights: Official Gazette of the Republic of
Serbia, Nos. 104/2009 and 99/2011.
 |
| Trabant ("trabi") - nekada zaštitni znak Istočne Nemačke / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved | | |
"Ich hab noch einen Koffer in Berlin"
("Još uvek imam kofer u Berlinu")!
... pevala je čuvena filmska diva Marlen Ditrih (Marlene Dietrich) te 1957. godine, 56 godina nakon što je rođena u ovom gradu..
Grad
u kojem kao da se Novi i stari Beograd prepliću iz kvarta u kvart, gde se
nadomak centralno locirane, kitnjaste barokne crkve smestilo veliko blokovsko
naselje iz ere socijalizma, a preko puta je sa gradnjom započeta
"nova" carska palata iz XVIII veka, jedino može biti Berlin! Glavni
grad Istočne, od 1989. i ujedinjene Nemačke, najpoznatiji je po Berlinskom zidu
čiji ostaci postoje na nekoliko mesta u gradu, "Muzejskom ostrvu" sa
5 odličnih muzeja, trgovima Potsdamerplatz i Alexanderplatz, ali i
Brandenburškoj kapiji i nacionalnom parlamentu Rajhstagu, spaljivanom i
restauriranom. Tužna činjenica stoji - da nije bilo Drugog svetskog rata,
nacional-socijalizma / fašizma, a kasnije i podeljene nemačke prestonice,
polovina turističkih atrakcija današnje nemačke prestonice ne bi postojala.
Nasuprot očekivanjima, a nakon priznavanja onog što su činili drugima i zatim
sebi samima tokom jednog dela XX veka, Nemci, a naročito Berlinci od svoje
ružne prošlosti uspeli su da naprave sjajne gradske atrakcije bez kojih je
poseta gradu gotovo nezamisliva.
 |
Hackescher Hoff, kompleks zgrada u neposrednoj blizini centra povezanih sa 8 unutrašnjih prolaza, u kojima su nekada živele jevrejske porodice, danas su mesto radnji sa unikatnim predmetima, garerijama, itd / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved
|
Centar modernog Berlina nalazi se oko prostranog trga Potsdamerplatz, u ne tako dalekoj prošlosti dela Zapadnog, na granici sa Istočnim Berlinom. Na nekadašnjem brisanom prostoru oko linije Zida, danas se nalaze veliki stakleni soliteri sa čijeg vrha (na primer, sa Kollhoff Tower), kao sa vrha zgrade Epire State Building u Njujorku, možete posmatrati centar grada. Na samom trgu, osim ulaza u centralnu železničku stanicu nalazi se restauriran i od zaborava sačuvan prvi semafor u Nemačkoj koji još uvek radi, ali se ne koristi.
 |
Potsdamerplatz / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved
|
 |
Pogled na deo Potsdamerplatz-a, sa vrha Kollhoff Tower / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved
|
 |
Potsdamerplatz, najstariji semafor u Nemačkoj / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved
|
 |
Oznaka na pločniku - pravac kuda je prolazio srušeni Berlinski zid / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved
|
U ulici Potsdamer Straße koja sa trga vodi ka zapadu - par minuta udaljenoj Berlinskoj filharmoniji (Berliner Philharmonie), nalazi se Boulevard der Stars (Bulevar "zvezda"), a preko puta zgrade Kollhoff - SONY centar, Muzej filma, kao i svečana dvorana u kojoj se svake godine održava Berlinski filmski festival (Deutsche Film & Fernsehakademie Berlin). Simbol Berlina je medved, te je u skladu sa time nagrada koja se dodeljuje na festivalu filma - statueta u obličju medveda. U blizini trga (ali sa suprotne, istočne strane), nalazi se veliki tržni centar, jedan od najvećih u gradu.
Samo par minuta pešice od trga, između socrealističkih stambenih zdanja s kraja XX veka, stići ćete do dela grada u kojem se tokom Drugog svetskog rata nalazio veliki broj bunkera, o čemu svedoči i tabla na trotoaru (sve sa mapom nekadašnjih podzemnih skrovišta). Jedan od njih, najveći i najluksuzniji, navodno je pripadao Hitleru (Führerbunker), ali ovaj podatak ni do danas nije pouzdano potvrđen. Ukoliko se Hitlerova životna priča zaista završila onako kako smo učili, u tom bunkeru trebalo je da bude pronađeno njegovo telo. Još uvek se spekuliše da li su Rusi nakon kraja rata dospeli u posed posmrtnih ostataka pokojnog Firera, kako oni tvrde, ali ni ova teorija nije potvrđena.
 |
Mapa i objašnjenja u vezi pronađenih podzemnih bunkera iz Drugog svetskog rata / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved
|
Preko puta table sa mapom bunkera, na velikoj površini umesto zgrada se smestio minimalistički, moderni spomenik Svim Jevrejima poginulim u Evropi (tokom Drugog svetskog rata) - Memorial to the Murdered Jews of Europe. Sastavljen od bezbroj redova sivih kocki i kvadrova različitih veličina, sa stazama između njih, iz daleka imitira talase, dok prilikom šetnje delovi spomenika na pločnik bacaju senke različitih veličina.
 |
Spomenik svim Jevrejima poginulim u Evropi / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved
|
Kakav su teror preživeli Jevreji, drugi stranci, ali i mnogobrojni Nemci koji se nisu slagali sa politikom Trećeg rajha između 1933. i 1945. godine, možete pogledati u muzeju relativno novijeg datuma u koji je ulaz slobodan. U muzeju koji nosi naziv - Topografija terora (Tophographie den Terror), moguće je videti sav užas i stid nemačke države iz tog perioda, ali i opomenu šta je iz određenih pobuda i pogrešnih ideja, jedan narod u stanju da uradi drugima, i sebi. Osim unutar nove, prizemne zgrade samog muzeja, i u dvorišnom delu se nalazi serija interesantnih, dokumentarnih fotografija, koje slikovito opisuju stanje države i nacije pred dolazak Hitlera na vlast, njegov uspon i potpuni krah, na kraju Drugog svetskog rata.
 |
Dvorišna galerija muzeja "Topografija terora" / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved
|
 |
"Topografija terora" 1939/1940,
doktorka sa instituta "Research Department for Racial Hygiene and population
Biology", pregleda boju očiju Romkinje upoređujući je na skali boja za
poželjnu/nepoželjnu rasnu evaluaciju / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved
|
 |
"Topografija terora", Nemica kažnjena zbog ljubavne veze sa strancem, tj osobom
nečiste rase (u njenom slučaju - Poljakom), izložena na
trgu kao primer i nasilno ošišana / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved
|
 |
"Topografija terora", Godina
1944. Na slici su mlade SS-ovke i vremešni SS-ovci, zaposleni u
konc-logoru Auschwitz, a ispod slike piše da su se slikali "na
jednodnevnom, idiličnom izletu za zaposlene, 30 km od logora" / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved
|
 |
"Topografija terora", Arhiva gestapoa / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved
|
 |
Poruka Hitlera na samom kraju rata: "Nikada više nećemo kapitulirati. Možda ćemo propasti, ali tada ćemo povući u propast i ostali Svet" / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved
|
Severno od centra, u ulici Bernauer Strasse, u blizini ostataka Berlinskog zida - pre izvesnog vremena podignut je Gedenkstätte Berliner Mauer.
Kompleks je sastavljen od malog muzeja sa trospratnim vidikovcem, sa
čijeg vrha preko puta pomenute glavne ulice ovog kraja možete videti deo
Berlinskog zida u dužini od oko 200 metara, sa originalnom
kulom-osmatračnicom i svim delovima - linijama prepreka (žičana ograda,
brisan prostor, zid, itd) koje su nekada zajedno sačinjavale granicu
između dva Berlina i dva suprotstavljena sistema.
Unutar
muzeja, osim 10-minutnog dokumentarca o podizanju, opstajanju i rušenju
Zida, postavku čine i dokumentarne fotografije iz perioda između 13.
avgusta 1961 (kada je Zid podignut) i 7. novembra 1989 (kada je srušen). Među eksponatima videćete na primer i 24-godišnjeg Gintera koji je 24. avgusta 1961,
samo 9 dana po podizanju Zida, zbog toga što je podelom ostao bez posla
(koji je "ostao" u drugom delu grada), pokušao da prebegne u Zapadni
Berlin i postao prva žrtva podele; Priče o tome kako su se Istočni Nemci dovijali da
prebegnu na Zapad, na primer preplivavajući reku Špre u kompletnoj
ronilačkoj opremi, itd. Interesantno je da je određen broj njih "pušten" da ode iz Istočnog Berlina jer su bili neverovatno uporni u svom suludom
protestu, pa su vlasti procenile da im toliki ludaci i nisu
potrebni!
 |
Gedenkstätte Berliner Mauer, Zid i kula-osmatračnica / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved
|
 |
Gedenkstätte Berliner Mauer, 13. avgust 1961 - dan kada je počela izgradnja Zida, prvobitno postavljanjem bodljikave žice / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved
|
 |
24-godišnji Ginter Litfin, prva žrtva prebega preko Berlinskog zida, samo 9 dana nakon njegove izgradnje / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved
|
 |
Neki od pokušaja prebega, odvijali su se u reci Špre / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved
|
Samo nekoliko tramvajskih stanica severno odatle (metro stanica: U - Eberswalder Str), nalazi se ulica Kastanienallee (Aleja kestena). Kraj oko nje, u kojem je početkom XX veka živela velika jevrejska zajednica, danas je prepun radnji sa (ne naročito jeftinom) neobičnom odećom - kreacijama mladih berlinskih dizajnera odeće i obuće, mnogobrojnim kafeima sa baštama i prilično pristupačnim cenama restorančića raznovrsne svetske kuhinje. U kraju oko Aleje kestena stanove su svojevremeno kupovali ili iznajmljivali studenti, jer su cene bile povoljnije od ostatka grada. Ipak, vremena su se malo promenila.
U južnom delu ulice, u neposrednoj blizini Aleje kestena videćete brežuljak sa malim parkom, u čijem se središtu nalazi veoma lepa stara crkva - Zionkirche, čiji naziv ("Zion" - drugi naziv za Jerusalim), asocira na nekadašnje stanovnike ovog dela grada. Ukoliko se u crkvi zateknete u pravo vreme, moći ćete da prisustvujete koncertu akustične muzike i besplatnom ispijanju domaće kafe koju u staklenim čašama, kao za vreme nekakvog slavlja poslužuju živahni pripadnici lokalne crkvene zajednice.
 |
Zionkirche / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved
|
 |
Ulica Kastanienallee (Aleja kestena) / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved
|
Na suprotnoj strani, jugoistočno od centra Berlina, (metro stanica: U - Wittenbergplatz), nalazi se početak čuvene trgovačke ulice Kurfürstendamm. U istočnom delu ulice, odmah pored metro stanice, na velikom placu nalazi se institucija za sebe - najstarija (1907) i najveća robna kuća Nemačke KaDeWe (Kaufhaus des Westens), koja svojim izgledom pomalo podseća na prve železničke stanice, iz druge polovine XIX veka.
Od KaDeWe-a ka zapadu, sa obe strane ulice Kurfürstendamm nižu se velike radnje nekih od najpoznatijih svetskih brendova obuće, odeće i aksesoara, čiji niz samo u jednom delu sa desne strane "prekida" čuvena protestantska srušena crkva sa berlinskih razglednica - Kaiser Wilhelm Memorial. Odmah pored stare crkve, koja je nedavno i iznutra delimično renovirana, nalazi se i nova, istoimena moderna crkva, sa ogromnim vitražem u tamno-plavoj boji nebeskog svoda u sumrak, i interesantnom stilizovanom statuom Isusa Hrista. Ukoliko ulicom nastavite dalje ka zapadu, sa leve strane ulice možete napraviti pauzu za ručak u čuvenom lancu restorana Hard Rock Cafe.
 |
Robna kuća KaDeWe / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved
|
 |
Ulica Kurfürstendamm / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved
|
 |
Srušena crkva, danas Kaiser Wilhelm Memorial / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved
|
 |
Nova crkva Kaiser Wilhelm Memorial / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved
|
Severno od crkve, na par minuta pešice ugledaćete ulaz u Berlinski ZOO vrt (Berlin Tiergarten), koji važi za jedan od najboljih na svetu. U zapadnom delu kompleksa ZOO vrta, nalazi se jedno od najzloglasnijih mesta nekadašnjeg Zapadnog Berlina, železnička stanica ZOO (Zoologischer Garten Banhoff). Neki od vas, možda se sećaju autobiografske knjige o strahotama koje su proživeli berlinski tinejdžeri, uživaoci droge "Mi, djeca sa kolodvora ZOO", objavljene 1979. godine, koju je napisala tada 17-godišnja Christiane F.. Početkom 1980-tih, njen roman je preveden i na jezike bivše Jugoslavije (hrvatsko izdanje). Knjiga je vremenom doživela milionske tiraže, a Vera Christiane Felscherinow, nemačka pevačica i glumica, kasnije je otkrila svoj puni identitet.
Ukoliko imate vremena, na kraju posete Berlinu, na autobuskoj okretnici odmah iznad "Kolodvora ZOO" uđite u autobus broj 249 i nakon 20-ak minuta vožnje ka zapadnim predgrađima stići ćete do nekadašnje carske Palate Šarlotenburg (Charlottenburg Schloss). Tokom Drugog svetskog rata značajno oštećena, a nakon toga (kao i mnoge druge u Nemačkoj) - detaljno restaurirana, palata iz XVIII veka (građena:1685 - 1713) u dobroj meri dočaraće nekadašnji barokni i rokoko sjaj u kojem su, doduše potpuno odvojeni, uživali supružnici - najpoznatiji kraljevski par koji je živeo na ovom mestu: kralj Frederik I (Frederick I) i kraljica Sofija Šarlota (Sophie Charlotte), po čijem je srednjem imenu, ali tek nakon njene smrti palata dobila naziv.
Palata je podeljena na Staro krilo (Altes Schloss) i Novo krilo (Neuer Flügel), te ukoliko želite da vidite najvažnije delove preporuka je da kupite ulaznicu za oba (na primer: Staro krilo: Porcelanski kabinet, kraljevska kapela / Novo krilo: Zlatna sala, slikarska platna Antoana Vatoa (Antoine Watteau), i Žak Luj David-ov (Jacques Louis David) "Napoleon prelazi Alpe").
 |
Simpatični klinci u poseti Palati Šarlotenburg / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved
|
 |
Jedna od sala u starom krilu palate / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved
|
 |
Novo krilo Palate Šarlotenburg - Zlatna sala / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved
|
 |
Staro krilo Palate Šarlotenburg - Kraljevska kapela / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved
|
Predlog za SMEŠTAJ
Ukoliko
boravite u Berlinu i želite da odsednete u centru, sve preporuke idu u
prilog prelepom gradskom Hotelu Gendarm Nouveau,
u delu grada kod
trga Gendarmenmarkt, gde je u Berlinu nekada davno živela francuska
zajednica. Osim kafeterija na samom trgu, u blizini hotela nalazi se
nekoliko odličnih restorana, fantastično uređenih pivara (Munich
Augustiner Beer) i čak tri božanstvene čokolaterije (Rausch, Ritter i
Leysieffer), a na par minuta pešice i čuveni "Check-point Charlie". U
neposrednoj blizini hotela je velika ulica Friedriche Strasse, sa
radnjama najpoznatijih svetskih brendova, kao i čuvenom francuskom
robnom kućom Galeries Lafayette (popust za goste hotela).
Hotel
je izuzetno čist i prelepo uređen, sobe su prostrane, a kupatilo
odlično opremljeno. Doručak (švedski sto) je izuzetan, a osoblje na
recepciji hotela govori čak 7 svetskih jezika. Na vrhu hotela (VII
sprat), nalazi se Panorama Lounge gde uz fenomenalne poglede na Berlin
možete uživati u doručku, ili iznajmiti prostor za privatnu zabavu: http://www.hotel-gendarm-berlin.de/en/
ŠOPING
Ukoliko
imate vremena za ozbiljan šoping, po povoljnijim cenama od onih u
gradu, najbolje je da posetite veliki tržni centar van grada Designer Outlet Berlin,
koncipiran slično outlet centrima u velikim evropskim metropolama,
nalik malom gradu sa kućama - radnjama. Na jednom mestu pronaći ćete
gotovo sve poznate svetske brendove (Lacoste, Nike, Adidas, Calvin
Klein, Geox, Replay, Levis, Marc O'Polo, Napapijri, Benetton, The North
Face, itd). U okviru tržnog centra nalaze se i restorani gde možete
ručati:
http://www.mcarthurglen.com/de/designer-outlet-berlin/de/
Designer Outlet Berlin
OMF German Services GmbH
Alter Spandauer Weg 1
14641 Wustermark, Germany
Berlin - I deo:
PREDLOG ZA RUČAK / VEČERNJI IZLAZAK
U neposrednoj blizini kompleksa Hackescher Hoff, na petnaestak minuta pešice od trga Alexanderplatz u starom delu Berlina (Mitte) nalazi se jedan od danas najpopularnijih restorana / klubova Berlina - The Grand / http://www.the-grand-berlin.com/en/restaurant. Poluoguljeni, "neokrečeni" zidovi, sa delovima starinskog nameštaja po ćoškovima, dekor iza stakla u vidu sušenog mesa kao u klanici, vremešni automati za cigarete, vreće kafe i kaučevi koji su verovatno ostali od familije koja je bila prethodni vlasnik kuće u kojoj se restoran/klub nalazi, deo su tipičnog dekora ovog neobičnog lokala.
Za ručak možete naručiti tipično nemačko jelo: teleći minjon u sosu od cvekle, sa kroketima od krompira, a za dezert - specijalitet restorana: mus od smokve sa kremom od višnje i šlagom sa mrvljenim pistaćima. Kasnije uveče, kad se restoran koji se nalazi u prizemlju zatvori, na gornjim spratovima nalazi se klub otvorenog tipa, čiji delovi (ili cela zgrada restorana/kluba) mogu da se iznajme za privatne proslave.
