*Tekst i fotografije na blogu deo su publikovane knjige o Turskoj (ISBN 978-86-7722-422-6), zaštićeni Zakonom o autorskim i srodnim pravima: Službeni glasnik RS, br. 104/2009 i 99/2011.
*The text and photographs on the blog are parts of
the published book on Turkey (ISBN 978-86-7722-422-6),
protected by copyright and related rights: Official Gazette of the Republic of
Serbia, Nos. 104/2009 and 99/2011.
 |
| Pogled sa vrha krstaške tvrđave u Simeni, na ostrvo Kekovu koje zaklanja vidik ka pučini / Ivana Dukčević © All rights reserved |
LIKIJSKO POLUOSTRVO
Likya
ili Tekke
U središnjem delu sredozemne obale Turske, nalazi se
veliko Likijsko poluostrvo (na turskom - Tekke), po mnogima jedan od
najlepših delova turske obale sa takozvanom „Tirkiznom obalom“. Naziv Turquoise
Coast potekao je baš sa ovih prostora, kada su ove obale u periodu između XI i XIII veka ugledali i tako ih prozvali krstaši na svom pohodu kroz Malu Aziju, na putu ka Svetoj zemlji.
Priroda koja obiluje prelepim pejzažima stenovitih planina, beskrajnim borovim šumama sa kanjonima i klancima koji se spuštaju strmo ka obali mora, šljunkovitim i peščanim plažama, uz antička arheološka nalazišta kojima se ne zna broj, svakako predstavlja ogroman kontrast u odnosu na gotovo pusti predeo oko Antalije i turistički razvijena mesta istočno od nje. Za one koji put Likijskog poluostrva kreću po prvi put, ovaj deo turske obale može se opisati kao mešavina jadranskog, grčkog i turskog primorja, sa tirkiznim morem i planinskim rekama koje kroz borove šume i kanjone, jure ka moru.
Priroda koja obiluje prelepim pejzažima stenovitih planina, beskrajnim borovim šumama sa kanjonima i klancima koji se spuštaju strmo ka obali mora, šljunkovitim i peščanim plažama, uz antička arheološka nalazišta kojima se ne zna broj, svakako predstavlja ogroman kontrast u odnosu na gotovo pusti predeo oko Antalije i turistički razvijena mesta istočno od nje. Za one koji put Likijskog poluostrva kreću po prvi put, ovaj deo turske obale može se opisati kao mešavina jadranskog, grčkog i turskog primorja, sa tirkiznim morem i planinskim rekama koje kroz borove šume i kanjone, jure ka moru.
Ljubiteljima intimnijeg ili
opuštenijeg letovanja, verovatno će se svideti specifičnosti ovog dela turske
obale. Izuzimajući Kemer i par mesta u njegovoj neposrednoj okolini, od
Antalije do Fetija na Likijiskom poluostrvu gotovo nigde nećete naići na
megalomanske komplekse hotela. Iako ne postoji
zvanična potvrda za to, izgleda da se država potrudila da masovni turizam
zaobiđe Likijsko poluostrvo. Bilo bi lepo da tako i ostane.
Na samom jugu, između mesta Demre i
Kaš nalaze se neki od prirodom najlepših delova Likijskog poluostrva sa
panoramama koje ćete verovatno dugo pamtiti. Zaboravljeno selo Učagiz,
bajkovita Simena sa krstaškom tvrđavom i potonuli antički grad oko obala ostrva
Kekove, mogu biti vaš izbor za jednodnevni izlet, ili za letovanje. Šta god da odlučite, ovaj deo turske obale ne bi trebalo da propustite.
Ako u ove
krajeve stižete magistralnim putem isa istoka, par kilometara nakon uspona od mesta Demre
nalazi se skretanje na sporedni put, levo ka selu Učagiz, mestašcu koje je
ujedno i polazna tačka za prevoz i istaživanje ovog dela poluostrva. Posle oko
20 km vožnje po pretežno kopnenom delu poluostrva, sa brda ćete ugledati
prelepu panoramu - deo obale sa ostrvom i poluostrvcima svuda unaokolo.
 |
| Simena / Ivana Dukčević © All rights reserved |
 |
| Pogled sa tvrđave u Simeni na deo kopna, razbacane antičke likijske sarkofage i izduženo ostrvo Kekovu (desno) / Ivana Dukčević © All rights reserved |
UÇAĞİZ
Nekadašnja antička Teimiussa, sada je selo Učagiz
(Üçağiz), na turskom - “tri usta” (“Üç ağiz”). Naziv je navodno dobilo zbog konfiguracije zaliva (između ostrva
Kekove i okolnih poluostrva) sa tri prilaza otvorenom moru, iako se i samo
nalazi se na malom poluostrvu Sidžak (Sicak).
Trošne, kamene
kuće, između kojih tu i tamo prolaze delovi antičkih zidina iz ko zna kog
perioda, a ravninu seoske živice ometa poneki likijski sarkofag koji se zadesio u nečijem dvorištu, i pored
mnogobrojnih turista koji kraj njih prolaze, Učagiz kao da i dalje živi u nekom
zaboravljenom vremenu.
Magistralni put
vodi do Učagiza i tu se završava. Odatle, prevoz do ostale dve destinacije
(sela Simena i ostrva Kekove) preporučljiv je vodenim putem.
Velike grupe
turista ovde dolaze organizovano na jednodnevni izlet. Njihovi autobusi najčešće prave gužvu na nevelikom parkingu malenog sela, tik uz
obalu mora. Kada izađu iz autobusa, na doku ih već čekaju brodići kojima
kreću u razgledanje.
Ako niste za
„paket“ varijantu i više volite da otkrivate sami, u samom selu postoji određen
broj meštana koji će vas svojim barkama povesti na višesatnu turu po kraju.
Cena 4-satnog najma barke (u koju staje oko 5 - 6 osoba) košta oko 35 - 40 evra, a
vlasnike barki možete potražiti u lokalnoj kafani (sve preporuke lokalnom barbi Mustafa Čanu).
 |
| Učagiz / Ivana Dukčević © All rights reserved |
 |
| Između sela Učagiz i Simene, antički likijski sarkofazi duž obale / Ivana Dukčević © All rights reserved |
 |
| Iznajmljena barka i barba Mustafa Çan / Ivana Dukčević © All rights reserved |
SİMENA
(KALEKÖY)
Ukoliko želite da do Simene dopešačite, na istočnom delu
sela iza velikog parkinga uz more možete krenuti zemljanim putem, na kojem će
vam u jednom delu društvo praviti veliki broj likijskih sarkofaga (V – IV vek
p. n. ere). Ipak, kažu da treba pripaziti na zmije. Do vrha tvrđave u Simeni, trebalo bi da
stignete za oko 50 min (brodićem se stiže za 10 min).
Ako do Simene stižete brodom, bićete prijatno iznenađeni malenim selom sa par
drvenih kućica - kafanica, čije su "terase" ujedno i produženi dok za čamce. Ovo mesto, čiji
začeci sežu do IV veka p. n. ere smešteno je na strmini brda sa krstaškom
tvrđavom na vrhu, okruženo kamenim kućama, cvećem zasađenim u neobaveznim limenim "saksijama" preostalim od maslinovog ulja, i ponekim likijskim
sarkofagom - kao na primer onim najslikanijim, u vodi, čiju fotografiju možete videti i na veb stranicama Ministarstva kulture i turizma Turske. Simena je nalik nekom od onih potpuno opuštenih, mediteranskih sela za
potpuni odmor, naravno, ako zanemarite povremene veće grupe turista na jednodnevnom izletu.
Na vrhu brda iznad sela (kamenim stepeništem) nalaze se ostaci krstaške
tvrđave vitezova reda Svetog Jovana sa Rodosa (9 - 19 h, oko 4 evra), sa koje se pruža panoramski
pogled na prelepi krajolik i ostrva Toprakadu, Karaadu i najčuveniju Kekovu (u prevodu sa turskog: “polje timjana" tj. majčine dušice),
ali i bezbroj likijskih sarkofaga iz perioda antike razasutih po okolini. Na samom vrhu tvrđave nalaze se
ostaci najmanjeg antičkog amfiteatra na tlu Turske, sa kapacitetom od oko 700 gledalaca.
 |
| Simena / Ivana Dukčević © All rights reserved |
 |
| Simena / Ivana Dukčević © All rights reserved |
 |
| Simena, pogled sa krstaške tvrđave na ostrvo Kekovu / Ivana Dukčević © All rights reserved |
KEKOVA
ADASI
Najveće i najpoznatije ostrvo u okruženju koje čitavom dužinom (7 km) zatvara pogled ka otvorenom moru, jeste izdužena i nenaseljena Kekova (takođe i Caravola, ali i Doličiste, na antičkom, likijskom jeziku). Širom Turske ostrvo je poznato po „podvodnom gradu” (na turskom: batık şehir) urušenom u zemljotresu u II veku naše ere. I danas, ploveći pokraj samih obala Kekove sa broda možete videti ostatke grada na ivici obala, i u moru.
Ako želite da ostatke Kekove i čitavog zaliva istražite sami, možete iznajmiti jedan od šarenih kajaka za dvoje (na par sati - oko 30 evra po osobi) i proveslati ovim obalama.
S obzirom da su se ponekad događale krađe i odnošenje podvodnog blaga iz potonulog grada, 1990. godine Ministarstvo šumarstva i životne okoline Turske proglasilo je ostrvo Kekovu i more oko njega zaštićenom zonom, te je plivanje i ronjenje kraj samih obala zabranjeno.
U ovom delu obale, 1982. godine pronađena je (do danas) najstarija brodska olupina na svetu (Uluburun Batığı), iz XIV veka pre naše ere, čije delove možete videti u Bodrumskoj tvrđavi - Muzeju podvodne arheologije.
Najveće i najpoznatije ostrvo u okruženju koje čitavom dužinom (7 km) zatvara pogled ka otvorenom moru, jeste izdužena i nenaseljena Kekova (takođe i Caravola, ali i Doličiste, na antičkom, likijskom jeziku). Širom Turske ostrvo je poznato po „podvodnom gradu” (na turskom: batık şehir) urušenom u zemljotresu u II veku naše ere. I danas, ploveći pokraj samih obala Kekove sa broda možete videti ostatke grada na ivici obala, i u moru.
Ako želite da ostatke Kekove i čitavog zaliva istražite sami, možete iznajmiti jedan od šarenih kajaka za dvoje (na par sati - oko 30 evra po osobi) i proveslati ovim obalama.
S obzirom da su se ponekad događale krađe i odnošenje podvodnog blaga iz potonulog grada, 1990. godine Ministarstvo šumarstva i životne okoline Turske proglasilo je ostrvo Kekovu i more oko njega zaštićenom zonom, te je plivanje i ronjenje kraj samih obala zabranjeno.
U ovom delu obale, 1982. godine pronađena je (do danas) najstarija brodska olupina na svetu (Uluburun Batığı), iz XIV veka pre naše ere, čije delove možete videti u Bodrumskoj tvrđavi - Muzeju podvodne arheologije.
 |
| Ostaci antičkog grada koji je potonuo kraj ostrva Kekove / Ivana Dukčević © All rights reserved |
 |
| Ostaci antičkog grada na ostrvu Kekovi / Ivana Dukčević © All rights reserved |
 |
| Ostrvo Kekova / Ivana Dukčević © All rights reserved |
Još o Turskoj:
O Likijcima...
Na Likijskom poluostrvu nalaze se i neki od
najpoznatijih, antičkih arheoloških nalazišta Turske, pretežno vezanih za čuvene
Likijce i njihovu državu - Likiju (Lukka). Hrabar i nezavisan narod visokih standarda življenja, razvijene
demokratije i sa prihvaćenim starogrčkim kanonima u arhitekturi i umetnosti, na ovim
prostorima živeo je tokom jednog perioda antike (XV - IV vek p.n.e). Širom poluostrva možete videti
njihove grobnice u stenama (Myra, Fethiye, Dalyan), centar njihove
federacije sa amfiteatrom (Xantos), sarkofage (Olympos, Uçagiz-Simena, Kaş), kao i
delove njihovih javnih građevina (Patara, Myra, Olympos, Kaş, Faselis, Fethiye).
Interesantno je da se Likijci, smatraju začetnicima parlamentarnog pravila: jedan čovek - jedan glas, jer je u njihovoj mini federaciji svaka članica, bez obzira na veličinu ili značaj, imala pravo na jedan glas. U tom smislu, pominju se čak i u ustavu Sjedinjenih američkih država.
Interesantno je da se Likijci, smatraju začetnicima parlamentarnog pravila: jedan čovek - jedan glas, jer je u njihovoj mini federaciji svaka članica, bez obzira na veličinu ili značaj, imala pravo na jedan glas. U tom smislu, pominju se čak i u ustavu Sjedinjenih američkih država.
 |
| Turski jedrenjak - gulet / Ivana Dukčević © All rights reserved |
