UMETNOST PUTOVANJA . . . . . . . . . . . . . . . . . The ART of TRAVEL: HRVATSKA / Istra

* Tekst i fotografije na blogu deo su publikovanog teksta o Istri, zaštićeni Zakonom o autorskim i srodnim pravima: Službeni glasnik RS, br. 104/2009 i 99/2011.

*The text and photographs on the blog are parts of the published article on Istria, protected by copyright and related rights: Official Gazette of the Republic of Serbia, Nos. 104/2009 and 99/2011.

Šetnja po Istri...

„Letujte tamo gde su vam letovali roditelji“, bio je slogan Hrvatske turističke zajednice čiji su bilbordi leta 2010. preplavili Beograd. I zaista, mnogi od nas sećaju se detinjstva kada su se planovi za predstojeći letnji raspust neizbežno završavali negde na potezu između Umaga i Cavtata. Odavno više nije tako, ali se stvari ipak vremenom menjaju i veliki broj turista iz ovih krajeva, ponovo se vraća u prelepu Istru...

Zbog značajnog broja pripadnika italijanske manjine i činjenice da je njen veliki deo do Drugog svetskog rata vekovima bio deo Republike Venecije (kasnije Italije), gradovi i gradići Istre arhitektonski se donekle razlikuju od mesta centralne Dalmacije. I sam duh stanovnika najvećeg jadranskog poluostrva, doprineo je tome da ponesu naziv kao da su deo potpuno odvojenog etniciteta - Istrani. Neki od njih iz jugozapadnog dela Istre (pretežno italijanskog porekla), još uvek se služe takozvanim „istarskim“ jezikom, varijacijom italijanskog sa jakim korenom latinskog.

Za razliku od ostalog dela hrvatskog primorja, osim same obale poluostrvo Istru zanimljivim čine i mala mesta u kopnenom delu, na par desetina kilometara od mora, kao čuveni Motovun, na primer. Kamene kuće pastelnih boja u selima smeštenim na vrhovima brda, sa crkvenim tornjevima koji štrče u središtu, svojom arhitekturom neodoljivo podsećaju na zdanja u samo dvestotinak kilometara udaljenoj Veneciji, a položajem na obronku brda – na italijansku provinciju Toskanu.

Osim mletačkih gradića na vrhovima brda, Istra je poznata po vinogradima i vinu, ali i po neobično cenjenoj i skupoj gljivi (150 – 4000 evra za 1 kilogram), još neobičnijeg naziva – tartuf. Skupi i retki beli tartuf, ali i češći i nešto jeftiniji crni, obično rastu na 10 – 30 cm ispod zemlje, tik uz plitko korenje listopadnog drveća (pretežno hrasta). Iako ih ima i u šumama Srbije, zbog značajne količine tartufa (naročito belih) Istra spada u jedan od najpoznatijih regiona Evrope. Na pijacama većih gradova ovog poluostrva, naročito u Rovinju, uvek ćete naići na lepo upakovane proizvode od tartufa, gljive čiji jak ukus neobično podseća na mešavinu pečurki, belog luka i francuskog sira rokfor (roquefort).

Osim tarfufa mariniranih u teglicama, na pijaci možete kupiti i sos od: belog luka, pečuraka i tartufa, maslinovo ulje sa aromom najčešće belog tartufa, ali i bagremov med sa tartufima. Neka jela od tartufa danas možete kupiti i u lokalnim samoposlugama - umesto uobičajenih sa na primer sirom, jedna istarska fabrika testenine proizvodi njoke sa tartufima.

Još tokom srednjeg veka znalo se da svinje obožavaju tartufe, te su ih ljudi nekada koristili kako bi došli do ovog delikatesa kome se pripisuju i svojstva afrodizijaka. Ipak, kada pronađe tartuf, svinju je veoma teško odvojiti od istog, te se za pronalaženje ove podzemne gljive već neko vreme koriste za to specijalno obučeni psi.

Ali, vratimo se istarskom primorju... U odnosu na turističku posetu, kao i njihov istorijsko-kulturni značaj, osim Pule na jugu, dva najznačajnija, primorska gradića Istre svakako su Poreč i Rovinj.

Svojim interesantnim položajem - produženom poluostrvu na obronku strmog brda, mletačkim, kamenim kućama pastelno žutih, okerastih i ružičastih, ali i jarkih crvenih, plavih i tamno smeđih nijansi, Rovinj svake godine privlači izuzetno veliki broj turista. Osim rimskog amfiteatra u Puli (Pulske arene), nekadašnji italijanski Rovigno verovatno je najposećenija stanica mnogobrojnih, pretežno italijanskih i nemačkih turista na obilasku Istre. Atmosfera renesansnog, mediteranskog gradića oseća se u šetnji strmim, kamenom popločanim ulicama, između zidova kuća koje su ponekad toliko blizu da ih možete dodirnuti obema rukama, sa vešom koji se suši poređan na kanapu visoko iznad vaših glava. Ulice, ali i kafeterije, taverne i suvenirnice, tokom jula i naročito avgusta prepune su stranaca naoružanih fotoaparatima, te je ponekad teško probijati se kroz ovakvu gužvu.

Na vrhu strmog brda, na platou se smestila Crkva Svete Eufemije, zaštitnice grada. Unutrašnjost crkve ukrašena je u baroknom maniru tipičnom za katoličke crkve u okruženju. Iako će vas naizgled nesigurno, drveno stepenište možda odvratiti, nemojte propustiti da se popnete na 62 metara visok crkveni toranj, sa kojeg se pružaju fantastični panoramski pogledi na Rovinj, uvale i ostrvca uz samu obalu.

Između Rovinja i Poreča, jednim delom uz samu magistralu nalazi se interesantan, desetak kilometara dug prirodni zaliv - ušće reke Pazinčice u Jadransko more – Limski kanal. Zelena reka koja se ogleda u zelenilu okolnih brda i liči na fjord ili klisuru, u stvari je potopljena krečnjačka dolina prosečne širine od oko 600 metara. Po kanalu plove turistički brodići, na obali niču restorani, a sam zaliv poznat je i po uzgoju školjki (ostrige i mušule). Ime „Limski“ dobio je po nekadašnjoj granici (na latinskom – limes) strorimskih provinicija Italije i Dalmacije.

Za razliku od kitnjastijeg i većeg Rovinja, samo sat vremena vožnje udaljeni gradić Poreč (nekadašnji italijanski Parenzo), živi nešto malo mirnijim životom. Sa starim gradom smeštenim na manjem, izduženom poluostrvu i razuđenom obalom, popularnija je destinacija za klasično letovanje. U porečkim uvalama istočno od centra – Plavoj i Zelenoj laguni, do kojih stazom u šumarku između visokih borova i pinija vozi turistički vozić, nalaze se stenovite i šljunkovite plaže, tipične za ovaj deo jadranske obale. U ovim uvalama nalaze se i neki od najluksuznijih hotela i kompleksa apartmana u čitavom regionu, sa raznovrsnim sadržajima i uređenim, šljunkovitim plažama (Hotel Laguna Mediteran, Hotel Zorna, Hotel Delfin, itd).

U centru starog dela Poreča, u ulici paralelnoj sa glavnom, nekada starorimskom - Dekumanovom, nalazi se jedno od 6 mesta na listi UNESCO-ve kulturne baštine na tlu Hvatske. Ranovizantijska, Eufrazijeva bazilika sagrađena je tokom V i VI veka, na obzorju hrišćanstva u Evropi, za vreme vladavine čuvenog vizantijskog cara Justinijana. Poznata je po jednostavnoj, jednobrodnoj konstrukciji vezanoj za period ranog hrišćanstva, kao i predivnim geometrijskim dekoracijama u raznobojnom mermeru. U crkvi se nalaze i mozaici (unutar zdanja i u dvorišnom delu) sa predstavama iz života Hrista, pokrovitelja crkve biskupa Eufrazija, kao i medaljonima sa likovima svetaca i mučenika. Obzirom da je sagrađena na temeljima jedne ranije crkve, neki mozaici potiču čak iz III veka. U dvorišnom delu crkve videćete i najpoznatiji mozaik - sa ribom (ranohrišćanska predstava Hrista), koju u gradu možete kupiti kao suvenir, magnet, ili motiv na razglednici. U jednom delu kompleksa nalaze se ostaci mermerne krstionice.

Sa vrha nevelikog zvonika Eufrazijeve bazilike, ispod teških gvozdenih zvona puca pogled na razasute, zagasito crvene i smeđe krovove starog Poreča. Na par kuća od same bazilike, pogled dopire do velike, kamene kuće sa dvorištem – ateljea sa prodajnom galerijom poznatog slikara Potočnjaka

U daljini, sa zvonika se vidi riva sa kafeterijama, na koju tokom letnjeg perioda svakodnevno pristaju brodovi sa jednodnevnog izleta za Veneciju. U blizini rive nalazi se i jedna od dve preostale kule nekadašnjih, srednjovekovnih zidina – Rotonda. Na nivoima unutar kule, ali i na njenom vrhu danas možete uživati u koktelima lokalnog kafea, sa pogledom na veći deo Poreča, oko vas.

Ipak, ako se u Poreču zateknete tokom leta, nemojte otići a da niste probali sladoled. Da li će to biti onaj industrijski koji je veoma dobrog kvaliteta i prodaje se po kugli, ili onaj koji u centru grada u svojim poslastičarnicama prodaju mnogobrojni pripadnici albanske manjine, odluka je na vama. U oba slučaja nećete pogrešiti, jer Poreč je poznat po sladoledu.

Boraveći u Istri, po ceni od oko 50 evra, možete se odlučiti za jednodnevni izlet brodom u Veneciju. Svakoga dana, iz luke Poreča, Rovinja i Pule, oko 8 sati ujutro, brzi katamarani polaze put Mletačke republike i u njen centar stižu oko 10 sati. Na raspolaganju vam je oko 5 - 6 sati, pre nego što na doku u južnom delu ostrva Venecije (Dorsoduro) brodovi ne krenu nazad na svoj jednočasovni put kroz venecijansku lagunu, a onda dobivši na ubrzanju, otvorenim morem zaplove nazad za Istru...

UMETNOST PUTOVANJA . . . . . . . . . . . . . . . . . The ART of TRAVEL

Suradnici

2014/10/25

HRVATSKA / Istra

Nema komentara:

Objavi komentar

Visit Berlin!

Jeep Safari Tour!

Pretraži ovaj blog