UMETNOST PUTOVANJA . . . . . . . . . . . . . . . . . The ART of TRAVEL: TURSKA / Afrodizijas (Aphrodisias)

*Tekst i fotografije na blogu deo su publikovane knjige o Turskoj (ISBN 978-86-7722-422-6), zaštićeni Zakonom o autorskim i srodnim pravima: Službeni glasnik RS, br. 104/2009 i 99/2011.

*The text and photographs on the blog are parts of the published book on Turkey (ISBN 978-86-7722-422-6), protected by copyright and related rights: Official Gazette of the Republic of Serbia, Nos. 104/2009 and 99/2011.

Afrodizijas

AFRODİSİAS (APHRODISIAS)

Podignut u širokoj ravnici, na oko 600 m nadmorske visine nedaleko od mesta gde se tokom čitavog perioda antike vadio čuveni mermer, nalazi se Afrodizijas – nekadašnja prestonica antičke države Karije. Posvećen boginji Afroditi, lokalitet je smešten oko 110 km (45 km vazdušnom linijom) od kompleksa Pamukale, blizu sela Gejre (Geyre). S obzirom da se nalazi na priličnoj udaljenosti od glavnih magistralnih puteva, posećuju ga uglavnom oni upućeniji koji su čuli priče o nekadašnjoj raskoši i lepoti ovog grada. Iz ovog razloga, u julu 2017. odlukom saveta UNESCO-a, Afrodizijas je dospeo na listu svetske kulturne baštine.

Najpoznatiji graditelj Afrodizijasa bio je rob Julija Cezara - Gaj Julije Zoil, kojeg je imperator Oktavijan Avgust oslobodio ropstva. Uz zahvalnost svom oslobodiocu, od kojeg je dobio i značajnu otpremninu, Zoil se vratio u rodnu Malu Aziju, zavladao gradom i podržao Oktavijana Avgusta u njegovoj borbi za prevlast nad Markom Antonijem. Jedno vreme Afrodizijas je uživao posebne privilegije grada koji nije plaćao taksu, jer se obavezao na dobre usluge i Oktavijanu, ali kasnije i Marku Antoniju.

Zbog blizine kopa mermera, umetnici Afrodizijasa vremenom su postali znani po prelepim statuama (od mermera), a njihova umetnička, skulptorska škola postala je poznata širom zapadnog dela Male Azije. Mnoge od ovih statua i danas se mogu videti u malom muzeju, blizu ulaza u sam lokalitet.

Afrodizijas je vremenom postao poznat i po čuvenom hramu posvećenom boginji Afroditi; monumentalnoj dvostrukoj kapiji (Tetrapilon) podignutoj u II veku, sa po četiri korintska stuba zbog čega je i dobila ovaj naziv (tetra - četiri); termama cara Hadrijana; velikom stadionu koji je mogao da primi 30.000 ljudi; kao i najvećem otkriću - Sebastionu (Sebasteion), religioznom svetilištu posvećenom obožavanju rimskih imperatora kao bogova - kultu koji se praktikovao u kolonijama Male Azije sa većinskim grčkim stanovništvom. Reč „Sebasteion“ i znači „Hram imperatora“.

Sebastion je sagrađen u I veku naše ere i sastavljen iz hrama i 80 metara dugačkog dvorišta sa kolonadama u tri nivoa, statuama u prirodnoj veličini i predivnim reljefima. Od ukupno 190 originalnih reljefnih panela, danas se u Muzeju Afrodizijasa čuva otprilike polovina do sada pronađenih.

Na arheološkom nalazištu Afrodizijas, arheološka istraživanja vode američki i italijanski arheolozi koji su svojevremeno i započeli iskopavanja na ovom mestu. Mnogi od njih finansirali su izgradnju Muzeja Afrodizijasa, koji se danas smatra jednim od najbolje uređenih, manjih muzeja zapadne Turske. U njemu možete videti mozaike, sarkofage, reljefe i statue, posebno čuvenu statuu afrodizijske Afrodite. U poslednjoj, izduženoj sali, sa leve i desne strane redom su poređani originalni reljefi sa Sebastiona, dok se na samom hramu prave odlivci – kopije koje će biti postavljene umesto pronađenih originala (u muzeju).

KAKO STIĆI

Od Pamukala do Afrodizijasa ima oko 115 km (vazdušno mnogo kraće, ali put prilično obilazi zbog visokih brda). Najlakše je stići ako na magistrali od Ajdina ka Denizliju, skrenete desno na sporedni put, odmah posle mesta Kujudžak (Kuyucak).

Radno vreme: 8.30 - 19 h (zimi do 18.30 h) / Ulaznice: oko 4 evra + oko 3 evra za parking koji se nalazi dalje od lokaliteta, odakle put ulaza kreće turistički vozić (traktorče sa prikolicom).